Tarczyca to gruczoł, czyli narząd wewnętrzny, którego zadaniem jest produkcja biologicznie aktywnych substancji nazywanych hormonami.
Hormony są niezbędne każdemu z nas, bo niejako zarządzają naszym organizmem sterując jego funkcjami i regulując procesy życiowe. Bez hormonów nie bylibyśmy w stanie funkcjonować.
Tarczyca, która znajduje się u podstawy szyi wytwarza aż trzy hormony. Są to: tyroksyna (T4), trójjodotyronina (T3) i kalcytonina.
Ale to jeszcze nie wszystko, bo tarczyca współpracuje z dwoma innymi gruczołami tj. z podwzgórzem i przysadką mózgową. Jest to na tyle ścisła współpraca (odbywająca się na zasadzie tzw. ujemnego sprzężenia zwrotnego), że zaburzenia w wytwarzaniu hormonów przez tarczycę odbijają się momentalnie na poziomie hormonów wytwarzanych przez przysadkę i podwzgórze. De facto ten niepozorny gruczoł zarządza aż pięcioma hormonami.
Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak ważne jest prawidłowe funkcjonowanie tego strategicznego gruczołu, choć większość z nas wie, że dla takiej niezakłóconej niczym pracy tarczyca potrzebuje odpowiedniej ilości jodu dostarczanego w codziennej diecie. Gdy jodu zabraknie mogą pojawić się zaburzenia w pracy tarczycy i, co za tym idzie, w pracy innych gruczołów, bo jak już powiedzieliśmy sobie tarczyca jest skorelowana z podwzgórzem i przysadką mózgową.
Tarczyca jest niezbędna już na etapie naszego życia płodowego. Jej hormony odgrywają niezmiernie istotną rolę w kształtowaniu i rozwoju naszego mózgu. Po urodzeniu szczególnie ważne są pierwsze dwa lata życia, choć tarczyca tak naprawdę jest nam niezbędna przez cały czas, co ciekawe tarczyca matek wpływa na rozwój dzieci właśnie w okresie kształtowania się płodu.
Niedobór hormonów tarczycy na tym pierwszym etapie powoduje niedorozwój umysłowy, chorobę nazywaną kretynizmem.
Hormony T4 i T3 odpowiadają (w pewnym stopniu) za nasz wzrost a także za dojrzewanie tj. rozwój cech płciowych. Niedobory hormonów tarczycy w okresie wzrostu mogą doprowadzić do całkowitego jego zahamowania. Później też są ważne, bo na każdym etapie naszego życia odpowiadają za procesy termogenezy tj. wytwarzania energii cieplnej, w dalszym ciągu regulują procesy intelektualne (bez sprawnej tarczycy funkcjonujemy znacznie gorzej), tarczyca wpływa też na nastrój, reguluje pracę serca, jelit, jajników i mięśni ze szczególnym uwzględnieniem mięśni szkieletowych.
To jest wtedy, gdy nie funkcjonuje tak jak powinna pojawiają się różne dolegliwości a organizm zaczyna funkcjonować nie tak jak powinien. Ponieważ tarczyca jest gruczołem produkującym hormony zaburzenia w jej pracy mogą spowodować ich nadmiar lub niedobór. W pierwszym przypadku mówimy o nadczynności tarczycy, w drugim o niedoczynności.
Nadczynność tarczycy pojawia się znacznie rzadziej niż niedoczynność, jest też nieco łatwiejsza do zdiagnozowania (choć nie zawsze) bo daje charakterystyczne objawy w postaci powiększonego wola lub wytrzeszczu oczu. Towarzyszy jej też chudnięcie, duszności, ucisk w szyi w okolicy tarczycy i trudności w przełykaniu.
Niedoczynność tarczycy zdiagnozować jest nieco trudniej z uwagi na to, że często objawy niedoczynności są utajone bądź brane za objawy postępujących procesów starzenia. Gdy tarczyca wytwarza zbyt mało hormonów odczuwamy zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją, nasz nastrój ulega pogorszeniu, tyjemy, a poza tym odczuwamy zimno, nawet wtedy, gdy w otoczeniu panuje sprzyjająca nam, optymalna temperatura.
Diagnostyka chorób tarczycy obejmuje szereg badań takich jak USG gruczołu, czynność hormonalną tj. poziom hormonów tarczycy w organizmie, badaniami można też określić poziom ich pochodnych.
Badania dodatkowe konieczne do pełnego zdiagnozowania niektórych przypadków obejmują scyntygrafię i badanie radiologiczne. Czasami medycyna posługuje się też tomografią komputerową lub rezonansem magnetycznym. W każdym wypadku postępowanie wymaga indywidualnego podejścia. Tarczycy nie wyleczymy sami i konieczna jest konsultacja z lekarzem. Nie mniej jednak w leczeniu niedoczynności, które polega głównie na suplementacji z użyciem substytutów hormonów wytwarzanych przez tarczycę, wykorzystuje się też preparaty, które bywają dostępne bez recepty (suplementy diety).
Leczenie niedoczynności tarczycy polega na uzupełnieniu brakujących substancji, natomiast w nadczynności konieczne jest spowolnienie procesu syntetyzowania przez tarczycę hormonów.
O leczeniu i diagnostyce opowiem w kolejnych postach. Przybliżę też w nich objawy pojawiające się z chwilą zaburzenia pracy gruczołu tj. objawy niedoczynności i nadczynności tarczycy.
Hormony są niezbędne każdemu z nas, bo niejako zarządzają naszym organizmem sterując jego funkcjami i regulując procesy życiowe. Bez hormonów nie bylibyśmy w stanie funkcjonować.
Tarczyca, która znajduje się u podstawy szyi wytwarza aż trzy hormony. Są to: tyroksyna (T4), trójjodotyronina (T3) i kalcytonina.
Ale to jeszcze nie wszystko, bo tarczyca współpracuje z dwoma innymi gruczołami tj. z podwzgórzem i przysadką mózgową. Jest to na tyle ścisła współpraca (odbywająca się na zasadzie tzw. ujemnego sprzężenia zwrotnego), że zaburzenia w wytwarzaniu hormonów przez tarczycę odbijają się momentalnie na poziomie hormonów wytwarzanych przez przysadkę i podwzgórze. De facto ten niepozorny gruczoł zarządza aż pięcioma hormonami.
Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak ważne jest prawidłowe funkcjonowanie tego strategicznego gruczołu, choć większość z nas wie, że dla takiej niezakłóconej niczym pracy tarczyca potrzebuje odpowiedniej ilości jodu dostarczanego w codziennej diecie. Gdy jodu zabraknie mogą pojawić się zaburzenia w pracy tarczycy i, co za tym idzie, w pracy innych gruczołów, bo jak już powiedzieliśmy sobie tarczyca jest skorelowana z podwzgórzem i przysadką mózgową.
Do czego potrzebujemy tarczycy?
Tarczyca jest niezbędna już na etapie naszego życia płodowego. Jej hormony odgrywają niezmiernie istotną rolę w kształtowaniu i rozwoju naszego mózgu. Po urodzeniu szczególnie ważne są pierwsze dwa lata życia, choć tarczyca tak naprawdę jest nam niezbędna przez cały czas, co ciekawe tarczyca matek wpływa na rozwój dzieci właśnie w okresie kształtowania się płodu.
Niedobór hormonów tarczycy na tym pierwszym etapie powoduje niedorozwój umysłowy, chorobę nazywaną kretynizmem.
Hormony T4 i T3 odpowiadają (w pewnym stopniu) za nasz wzrost a także za dojrzewanie tj. rozwój cech płciowych. Niedobory hormonów tarczycy w okresie wzrostu mogą doprowadzić do całkowitego jego zahamowania. Później też są ważne, bo na każdym etapie naszego życia odpowiadają za procesy termogenezy tj. wytwarzania energii cieplnej, w dalszym ciągu regulują procesy intelektualne (bez sprawnej tarczycy funkcjonujemy znacznie gorzej), tarczyca wpływa też na nastrój, reguluje pracę serca, jelit, jajników i mięśni ze szczególnym uwzględnieniem mięśni szkieletowych.
Gdy tarczyca jest chora...
To jest wtedy, gdy nie funkcjonuje tak jak powinna pojawiają się różne dolegliwości a organizm zaczyna funkcjonować nie tak jak powinien. Ponieważ tarczyca jest gruczołem produkującym hormony zaburzenia w jej pracy mogą spowodować ich nadmiar lub niedobór. W pierwszym przypadku mówimy o nadczynności tarczycy, w drugim o niedoczynności.
Nadczynność tarczycy pojawia się znacznie rzadziej niż niedoczynność, jest też nieco łatwiejsza do zdiagnozowania (choć nie zawsze) bo daje charakterystyczne objawy w postaci powiększonego wola lub wytrzeszczu oczu. Towarzyszy jej też chudnięcie, duszności, ucisk w szyi w okolicy tarczycy i trudności w przełykaniu.
Niedoczynność tarczycy zdiagnozować jest nieco trudniej z uwagi na to, że często objawy niedoczynności są utajone bądź brane za objawy postępujących procesów starzenia. Gdy tarczyca wytwarza zbyt mało hormonów odczuwamy zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją, nasz nastrój ulega pogorszeniu, tyjemy, a poza tym odczuwamy zimno, nawet wtedy, gdy w otoczeniu panuje sprzyjająca nam, optymalna temperatura.
Diagnostyka i leczenie chorób tarczycy
Diagnostyka chorób tarczycy obejmuje szereg badań takich jak USG gruczołu, czynność hormonalną tj. poziom hormonów tarczycy w organizmie, badaniami można też określić poziom ich pochodnych.
Badania dodatkowe konieczne do pełnego zdiagnozowania niektórych przypadków obejmują scyntygrafię i badanie radiologiczne. Czasami medycyna posługuje się też tomografią komputerową lub rezonansem magnetycznym. W każdym wypadku postępowanie wymaga indywidualnego podejścia. Tarczycy nie wyleczymy sami i konieczna jest konsultacja z lekarzem. Nie mniej jednak w leczeniu niedoczynności, które polega głównie na suplementacji z użyciem substytutów hormonów wytwarzanych przez tarczycę, wykorzystuje się też preparaty, które bywają dostępne bez recepty (suplementy diety).
Leczenie niedoczynności tarczycy polega na uzupełnieniu brakujących substancji, natomiast w nadczynności konieczne jest spowolnienie procesu syntetyzowania przez tarczycę hormonów.
O leczeniu i diagnostyce opowiem w kolejnych postach. Przybliżę też w nich objawy pojawiające się z chwilą zaburzenia pracy gruczołu tj. objawy niedoczynności i nadczynności tarczycy.
Komentarze
Prześlij komentarz